Τα θέματα ψυχικής υγείας έχουν αυξηθεί τα τελευταία χρόνια. Εάν προσθέσουμε στον τρέχοντα τρόπο ζωής, την αβεβαιότητα που δημιουργήθηκε από την πανδημία του ιού COVID-19 καθώς και τον πόλεμο έχουμε ως αποτέλεσμα μια τέλεια καταιγίδα. Σύμφωνα με μελέτη που δημοσιεύθηκε στο The Lancet, η πανδημία COVID-19 αύξησε τον επιπολασμό της μείζονος κατάθλιψης κατά 27.6%, προσθέτοντας 53.2 εκατομμύρια στον προηγούμενο αριθμό περιπτώσεων (1). Η ίδια τάση έχει παρατηρηθεί και σε άτομα με καρκίνο (2). Αυτό έχει πολύ σημαντικές συνέπειες για την υγεία. Για παράδειγμα, η κατάθλιψη είναι η κύρια αιτία αναπηρίας στον κόσμο (3). Επιπλέον, η κατάθλιψη, οι αγχώδεις διαταραχές και η ψυχολογική δυσφορία προβλέπουν φτωχότερη επιβίωση σε καρκινοπαθείς (4). 

Αν και είναι πολύ δύσκολο να αντιμετωπίσουμε συνολικά όλους τους παράγοντες που προκαλούν την κατάθλιψη, μπορούμε να τροποποιήσουμε μερικούς από αυτούς. Ένας από τους κύριους τροποποιήσιμους παράγοντες κινδύνου που σχετίζονται με την κατάθλιψη είναι η καθιστική ζωή. Έτσι, η αύξηση των επιπέδων σωματικής δραστηριότητας μπορεί να βοηθήσει στην πρόληψη της κατάθλιψης. Η μεγαλύτερη μελέτη του είδους της μέχρι σήμερα - στην οποία συμμετείχαν περισσότερα από 1 εκατομμύριο άτομα - έδειξε ότι η άσκηση συσχετίστηκε με μειωμένη αυτοαναφερόμενη επιβάρυνση ψυχικής υγείας (5). Οι συγγραφείς διαπίστωσαν ότι μεταξύ των ατόμων με προηγούμενη διάγνωση κατάθλιψης, εκείνοι που ασκούνταν είχαν 34,5% χαμηλότερες ημέρες επιβάρυνσης ψυχικής υγείας κάθε μήνα. Με άλλα λόγια, η σωματική άσκηση μείωσε τον αριθμό των «κακών» ημερών ανά μήνα κατά σχεδόν 4. Επιπλέον, τα άτομα με υψηλότερα επίπεδα σωματικής δραστηριότητας έχουν 17% χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης σε σύγκριση με άτομα που κινούνται ελάχιστα στην καθημερινή τους ζωή (6). Επιπλέον, η σωματική δραστηριότητα είχε προστατευτική δράση έναντι της εμφάνισης κατάθλιψης σε νέους, ενήλικες και ηλικιωμένους (10%, 22% και 21% χαμηλότερος κίνδυνος, αντίστοιχα) (6). Επιπλέον, η άσκηση έχει ευεργετικά αποτελέσματα στην κατάθλιψη μεταξύ των επιζώντων από καρκίνο (7).  

Πόση άσκηση είναι απαραίτητη; 

Για να απαντηθεί αυτή η ερώτηση, μια μετα-ανάλυση που δημοσιεύθηκε στο JAMA Psychiatry με τη συμμετοχή περισσότερων από 2 εκατομμυρίων ατόμων υπολόγισε τη δόση-απόκριση της σχέσης μεταξύ σωματικής δραστηριότητας και κατάθλιψης (8). Παρατηρήθηκε μια αντίστροφη καμπυλόγραμμη σχέση δόσης-απόκρισης μεταξύ σωματικής δραστηριότητας και κατάθλιψης, τα μεγαλύτερα οφέλη παρατηρήθηκαν όταν οι καθιστικοί άνθρωποι άρχισαν να συμμετέχουν σε σωματική δραστηριότητα, έστω και λίγο. Επιπλέον, σε σχέση με τους ενήλικες που δεν ανέφεραν καμία δραστηριότητα, τα άτομα που πληρούσαν τις διεθνείς συστάσεις (τουλάχιστον 150 λεπτά μέτριας σωματικής δραστηριότητας) είχαν 25% χαμηλότερο κίνδυνο κατάθλιψης.
 

Επίλογος 

Υποθέτοντας την πολυπαραγοντική φύση των ψυχικών διαταραχών, η καθιστική ζωή, η οποία είναι επίσης ένα αυξανόμενο πρόβλημα σήμερα, είναι ένας παράγοντας που αυξάνει τον κίνδυνο κατάθλιψης. Ως εκ τούτου, η δραστηριότητα, ακόμη και αν είναι μόνο 30 λεπτά την ημέρα, μπορεί να έχει προστατευτική επίδραση στον γενικό πληθυσμό και στους επιζώντες από καρκίνο. Η άσκηση μπορεί να είναι μια χρήσιμη στρατηγική για τη διαχείριση της ψυχικής υγείας σε άτομα που υποβάλλονται και αναρρώνουν από καρκίνο καθώς και για την αντιμετώπιση των παρενεργειών της θεραπείας (7). 

 

Συγγραφέας: Javier S. Morales, UCA